Loại mẫu nào sử dụng trong xét nghiệm ADN cho kết quả chính xác nhất

Việc biết được xét nghiệm ADN cần mẫu gì sẽ giúp cho người muốn thực hiện xét nghiệm lựa chọn được mẫu xét nghiệm ADN phù hợp và tiết kiệm chi phí nhất cho một cuộc xét nghiệm xác định mối quan hệ huyết thống hoặc làm xét nghiệm kiểm tra tình trạng sức khỏe.
Loại mẫu nào sử dụng trong xét nghiệm ADN cho kết quả chính xác nhất
Khi sinh ra, người con được di truyền 23 nhiễm sắc thể đơn từ cha và 23 nhiễm sắc thể đơn từ mẹ tạo thành 23 cặp nhiễm sắc thể riêng biệt và ít đột biến. Tất cả các gen trong tế bào đều giống nhau, chính vì vậy những mẫu chứa tế bào của người được xét nghiệm đều cho kết quả xét nghiệm ADN chính xác như nhau, trong đó:

• Xét nghiệm ADN kiểm tra tình trạng sức khỏe: Sử dụng mẫu máu
• Xét nghiệm ADN kiểm tra mối quan hệ huyết thống: Sử dụng mẫu thông thường: (niêm mạc miệng, mẫu máu, tóc có chân, móng tay, móng chân,…), và những mẫu đặc biệt (kẹo cao su, bao cao su, đầu lọc thuốc lá, bàn chải đánh răng… đã qua sử dụng).
• Xét nghiệm ADN hài cốt liệt sĩ: Sử dụng mẫu răng, xương

Xét nghiệm ADN huyết thống cần mẫu gì?
Xét nghiệm ADN bằng mẫu máu
Xét nghiệm ADN bằng mẫu máu có thể được sử dụng trong các hình thức xét nghiệm ADN như: Xét nghiệm ADN huyết thống tự nguyện, xét nghiệm ADN hành chính, xét nghiệm ADN tầm soát ung thư, xét nghiệm ADN chẩn đoán bệnh di truyền,… Tùy thuộc vào mỗi hình thức xét nghiệm mà máu của người được xét nghiệm được thu với số lượng khác nhau.


Hiện nay chỉ cần 7 đến 10ml mẫu máu tĩnh mạch mẹ là có thể làm xét nghiệm xác định huyết thống trước sinh không xâm lấn.

Đối với xét nghiệm ADN huyết thống, người có mẫu xét nghiệm chỉ cần thu 1 – 2 giọt máu được thấm vào giấy FTA, đầu tăm bông sạch hoặc bông gòn tiệt trùng,… để khô tự nhiên và gói lại vào giấy trắng cứng – sạch (giấy A4). Trong quá trình thu mẫu, người thực hiện thu mẫu cần đeo găng tay y tế và tuyệt đối không chạm tay vào mẫu máu đã thu được.
Xét nghiệm ADN bằng mẫu tóc có chân
Thực hiện phân tích ADN từ nang tóc có thể cho được kết quả xét nghiệm chính xác tương tự như những mẫu khác được khuyên dùng trong xét nghiệm ADN huyết thống. Người có mẫu tham gia vào cuộc xét nghiệm cần chuẩn bị 3 – 5 sợi tóc có chân để làm mẫu xét nghiệm.
rong quá trình thu mẫu, người thu mẫu có thể dùng tay hoặc nhíp nhổ từ 3 – 5 sợi tóc trên đỉnh đầu (để có chân tóc sâu nhất), đặt lên tờ giấy trắng sạch (giấy A4) Cho mẫu tóc thu được vào phong bì và dán lại, ghi chú đầy đủ thông tin về mẫu tránh nhầm lẫn.
Xét nghiệm ADN bằng mẫu niêm mạc miệng
Mẫu niêm mạc miệng là mẫu xét nghiệm được thu bằng các tế bào niêm mạc miệng (bên trong má) để làm xét nghiệm. Người thu mẫu sử dụng găng tay y tế, cắt bỏ một đầu tăm bông, dùng đầu tăm bông còn lại (2 – 3 que tăm bông sạch) chà sát lần lượt vào hai bên thành má, mỗi bên từ 20 – 30 vòng, người thu mẫu tuyệt đối không chạm tay vào tăm bông sau khi đã thu mẫu.
Đặt những tăm bông đã thu mẫu vào tờ giấy cứng trắng sạch (loại giấy A4), sau đó đóng gói và cho vào phong bì riêng đã ghi đầy đủ thông tin về mẫu để gửi đến trung tâm xét nghiệm.
Xét nghiệm ADN bằng mẫu cuống rốn
Cuống rốn của trẻ sơ sinh khi mới chào đời có thể làm mẫu xét nghiệm ADN xác định mối quan hệ huyết thống giữa trẻ với những người nghi vấn có mối quan hệ huyết thống. Mẫu dây rốn sau khi bé chào đời phải đảm bảo khô, không được thối mốc. Trong trường hợp mẫu tươi, cắt một phần nhỏ 0,5 – 1cm và bảo quản lạnh.
Xét nghiệm ADN bằng mẫu đặc biệt
Những mẫu có chứa tế bào của người được xét nghiệm như: Đầu lọc thuốc lá, kẹo cao su, bao cao su,… đã qua sử dụng thường được sử dụng trong những trường hợp đặc biệt. Việc thu mẫu này cần xác định đúng của người cần xét nghiệm. Cung cấp mẫu cho trung tâm xét nghiệm càng sớm càng tốt. Mẫu được gói bằng phong bì, ghi kí hiệu rõ ràng.


Đầu lọc thuốc lá có thể sử dụng làm mẫu xét nghiệm ADN.
Xét nghiệm ADN bằng mẫu móng tay, móng chân
Người được xét nghiệm rửa sạch móng tay/ móng chân và lau khô trước khi thu mẫu, người tiến hành thu mẫu đeo găng tay y tế để tránh nhiễm mẫu. Mẫu móng tay / móng chân là những mẫu thông dụng được nhiều người lựa chọn. Mẫu móng tay/ móng chân không phân biệt độ tuổi hay trẻ sơ sinh.


Bạn có thể sử dụng tóc bạc làm mẫu xét nghiệm ADN nếu mẫu tóc có chân.

Mẫu dùng trong xét nghiệm ADN tầm soát ung thư, chẩn đoán bệnh di truyền
Đối với xét nghiệm ADN tầm soát ung thư, chẩn đoán bệnh di truyền thì người có mẫu xét nghiệm được thu tùy vào mỗi loại xét nghiệm (khoảng từ 2ml – 10ml máu). Trước khi thực hiện xét nghiệm, người được xét nghiệm sẽ được tư vấn đầy đủ để thu được lượng mẫu máu nhất định phù hợp cho từng hình thức xét nghiệm.
Xét nghiệm ADN giám định hài cốt
Mẫu được dùng trong xét nghiệm ADN giám định hài cốt là mẫu xương, răng ước lượng khoảng 3 x 3cm cứng chắc (có thể rửa sạch bằng nước), để khô của hài cốt và mẫu xét nghiệm ADN thông thường của người trong gia đình theo dòng ngoại. Xét nghiệm dựa trên cơ sở phân tích ADN ty thể để xác định mối quan hệ huyết thống.