2 Đập Tabqa, cao 61 m, dài gần 5 km, nằm cách Raqqa

Tphủ của IS ở Syria, 43 km về phía tây, bị phiến quân chiếm đóng từ năm 2013. Được xây dựng với sự giúp đỡ của Nga vào thập niên 1970, con đập này kiểm soát dòng chảy của sông Euphrates vào đông nam Syria và miền bắc Iraq. Đập đã tạo ra hồ chứa nước Assad lớn nhất Syria với độ dài khoảng 80 km.

Theo bình luận viên Damian Paletta, các con đập ở những vùng khô cằn của Iraq và Syria là biểu trưng của quyền lực. Hiện có ít nhất 11 con đập lớn kiểm soát dòng chảy của sông Euphrates ở Thổ Nhĩ Kỳ, Syria và Iraq. Nhiều con đập trong số đó cung cấp nước tưới tiêu và sản xuất điện cho những vùng mà thiếu chúng thì dân cư không thể sinh sống.

IS gần đây đã hạn chế dòng chảy từ đập Tabqa, cắt đứt nguồn nước cung cấp cho người dân ở tỉnh Anbar của Iraq, Bộ Ngoại giao Mỹ cho hay. Theo một quan chức thuộc tổ chức vận động chống IS Sound & Picture ở Syria, IS chủ yếu bố trí các tay súng nước ngoài tại những chốt kiểm soát bao quanh con đập này để canh giữ và ngăn người dân tiếp cận.

"IS còn giam giữ rất nhiều tù binh quan trọng ở đây", ông này cho biết thêm.

Nhà chức trách Mỹ nắm rõ nhất cử nhất động của IS tại đập Tabqa. Họ đang lo ngại về việc làm sao để duy trì hoạt động của nó cũng như nguy cơ IS dùng đập làm một căn cứ chiến lược.

Một số nhà phân tích Trung Đông và các quan chức Mỹ còn sợ rằng khi cảm thấy quyền lực rời xa khỏi tầm tay, IS sẽ không ngần ngại đặt bom phá đập.

"Tất nhiên người ta sẽ phải lo lắng rồi", Aaron Wolf, chuyên gia về chính sách nguồn nước, giải quyết xung đột và địa chính trị Trung Đông thuộc Đại học bang Oregon, Mỹ, nhận xét. "Bạn không bao giờ muốn những kẻ như thế nắm quyền kiểm soát các tuyến huyết mạch của khu vực".

Nắm bắt được những hạn chế của Mỹ trong các sứ mệnh oanh kích, IS từ lâu đã đưa các thủ lĩnh cấp cao của tổ chức đến đóng tại những nơi mà chúng nghĩ là sẽ không bao giờ bị dội bom, bao gồm cả các con đập.

Theo một quan chức Mỹ giấu tên, vài thủ lĩnh IS từng nương náu tại đập Mosul của Iraq trên sông Tigris, trước khi lực lượng an ninh Iraq và người Kurd mở cuộc tấn công buộc IS phải rời nơi này hồi tháng 8/2014. Máy bay Mỹ đã thả hơn 12 quả bom nhằm hỗ trợ Iraq tái chiếm đập Mosul. Vì chiến dịch do lực lượng bộ binh dẫn dắt nên thiệt hại đối với con đập được giảm thiểu.

"Nếu đập này bị vỡ, đây sẽ là một thảm họa", Tổng thống Mỹ Barack Obama khi đó nói.

IS cũng đang tìm cách mở rộng hiện diện ở tỉnh Anbar và cố gắng để chiếm giữ đập Haditha trên sông Euphrates, miền tây Iraq, trong hơn một năm qua. Song, Mỹ, các lực lượng an ninh Iraq cùng những bộ tộc Hồi giáo Sunni đến nay vẫn bảo vệ thành công con đập này.